NHÖÕNG HOÀNG NHAN CUÛA MOÂT THÔØI
Saàu Ñoâng 
 
Qua bieân giôùi Canada, oâng laùi xe vaøo Buffalo, thuoäc ñòa phaän tieåu bang New York, laáy xa loä 90 veà höôùng ñoâng vaø chaïy tieáp tôùi Syracuse. OÂng vaø ngöôøi em vaøo moät tieäm caø pheâ ôû ngoaïi bieân thaønh phoá. Trong tieäm nhöõng ngöôøi ñaøn oâng Myõ aùo quaàn ô hôø, vaø nhöõng chò ñaøn baø xoäc xeäch ñang ngoài tröôùc nhöõng ly caø pheâ côõ lôùn. Ñeøn neùon ñoû, tím quaûng caùo moät haõng bia Myõ trong vuøng ôû vaùch töôøng phía trong, sau löng quaày doïn caø pheâ ñoû baàm, haét leân vaùch töôøng moät maøu lôø lôï bònh hoaïn. Chuù em oâng ñaõ qua laïi vuøng naøy nhieàu laàn. OÂng ta baûo:
-Anh thaáy khoâng, thaønh phoá Myõ naøo cuõng gioáng nhau: nhöõng toaø nhaø choïc trôøi, nhöõng baûng hieäu ñaäp vaøo maét ngöôøi ta, xa loä nöôøm nöôïp xe coä ngöôïc xuoâi, hoái haû, vaø chaéc chaén khoâng theå thieáu nhöõng khu nhaø ôû toài taøn maø toäi aùc coù theå dieãn ra haøng ngaøy.
-Toäi aùc thì ôû ñaâu maø chaúng vaäy?  Chuù khoâng nhôù luùc mình coøn keït ôû beân nhaø, khu Caàu Sôn mình ôû, sau 75, mình ñaõ chaúng chöùng kieán haøng ngaøy boïn du ñaõng loäng haønh ñoù sao?
-Ñoù laø sau 75. Tröôùc kia, ñaâu coù ñeán noãi. Ngoaøi ra phaûi noùi laø du ñaõng xöù mình khoâng bì ñöôïc vôùi tuïi anh chò xöù naøy. Tuïi naøy döõ doäi vaø taøn baïo hôn boïn coân ñoà xöù mình caû ngaøn laàn ñoù anh. Löu manh coân ñoà xöù mình chæ laø teùp riu, loaïi cao boài vöôøn so vôùi daân anh chò nôi naøy. Suùng ñaïn ôû ñaây ñoái vôùi boïn noù nhö troø ñuøa. Gia ñình Anh Chò qua Canada laïi ôû ñöôïc khu ñaøng hoaøng nhö vaäy laø toát soá laém ñoù. ÔÛ maáy khu daân ngheøo ôùn voâ cuøng. Tuïi em phaûi maát vaøi naêm môùi thoaùt ñöôïc boïn maát daäy ôû Phila. veà ñaây. Khoâng hieåu sao maø coâ hoàn ôû ñaâu nhieàu theá. Chuùng loån nhoån ñaày ñöôøng. Xöù naøy caùi gì noù cuõng daïy ñöôïc, tröø coâng daân giaùo duïc. Anh nhìn con ngöïa caùi beân kia thaáy coù 'buïi' khoâng? Ñoù laø hình aûnh cuûa moät soá khaù ñoâng thöôøng daân ngheøo ôû ñaây.  Chaû cöù gì daân bình daân nhö muï , maø ngay ñeán boïn aên maëc lòch söï, laùi xe laùng cooùng, nhieàu ñöùa heã môû mieäng laø chöûi theà tuøm lum, baån khoâng chòu ñöôïc.
 OÂng nhìn qua ngöôøi ñaøn baø Myõ trung nieân ñang ñöa ñieáu thuoác leân moâi. Moâi tím nhôït, vaø nhöõng moùng tay sôn maøu tím xaãm.  Baø ta noùi vôùi ngöôøi ñaøn oâng ngoài beân caïnh baèng caùi gioïng oà eà cuûa moät con ngöïa caùi tôùi kyø.  OÂng nhôù tôùi nhöõng laàn laùi xe ñi laøm veà bò nhöõng chò phuï nöõ aøo aøo qua maët, laán ñöôøng, vaø saün saøng boùp coøi moãi khi khoâng vöøa yù. Nhöõng con ñaøn baø aáy laø moät trong nhöõng saûn phaåm ñaëc bieät cuûa Baéc Myõ.  Chuùng khaùt tình vaø tieàn- maø tình ôû ñaây thì chuùng hoïc trong loaïi xxx. Dính ñeán hai chuyeän naøy laø chuùng khoâng chòu nhöôøng böôùc.
 -Töø ñaây ñeán nhaø chuù coøn khoaûng bao nhieâu tieáng?
 -Khoaûng 6 tieáng nöõa, neáu mình chaïy nhö saùng nay, côõ 110km/giôø.
 -Choã chuù ôû chaéc daân tình hieàn laønh?
 -Ñôõ hôn laø ôû Phila., vì noù laø thaønh phoá nhoû. Nhöng maø cuõng coøn tuøy khu vöïc. Em ôû ngoaïi oâ neân deã chòu hôn. Trong thaønh phoá cuõng khaù xoâ boà. Tôùi ñoù roài anh seõ thaáy.  Anh coøn nhôù chò Haèng khoâng nhæ?  Chò Haèng nhaø ôû ñöôøng Nguyeãn Bænh Khieâm aáy maø.
 - ...
 -Chò Haèng ñaõ coù laàn anh chôû em laïi nhaø hoâm ñöa tieãn anh Hoaøng- anh cuûa chò aáy- ñi vaøo quaân tröôøng.  Phaûi coâng nhaän laø hoài ñoù chò aáy ñeïp deã sôï. Maø hình nhö chò aáy coù luùc yeâu anh, phaûi vaäy khoâng anh?
 -...
 -Tröôùc khi qua Toronto thaêm anh chò, em coù gaëp chò aáy cuøng ñöùa con hoâm ñi chôï. Chò hoûi thaêm anh nhieàu laém.
 OÂng nhôù ñeán coâ em cuûa thaèng baïn raát thaân vaø cuõng raát quaäy cuûa oâng nhöõng naêm hai ñöùa coøn hoïc trung hoïc.  Gia ñình thaèng baïn thuoäc lôùp coâng chöùc thôøi Phaùp.  OÂng boá lòch thieäp, deã chòu,  coù daùng daáp cuûa moät tay coâng töû Haø Noäi xöa; vaø baø meï ñeïp , thaät sang. Maáy anh em nhaø ñoù ñeàu ñeïp trai, ñeïp gaùi.  Thaèng baïn oâng ñaõ bieát taùn gaùi töø nhöõng naêm ñeä nguõ, ñeä töù. Hoài coøn hoïc Traàn Luïc, thænh thoaûng noù nhôø oâng xin pheùp cuï toång giaùm thò nghæ hoïc, laáy côù laø nhaø maéc baän. Thaät ra noù troán hoïc ñi chôi vôùi ñaøo. Noù laø ñöùa ñaét ñaøo. Chæ phaûi caùi toäi ham chôi, löôøi hoïc. Nhöng Hoaøng laïi thaân vôùi oâng vì oâng laø moät thaèng baïn hieàn, hoïc gioûi, chuyeân moân gaø baøi cho Hoaøng. Thöôøng thöôøng nhöõng chieàu thöù baûy noù hay chôû oâng voøng voøng khu chôï Taân Ñònh.  Noù cöôøi cuôøi moãi laàn leân gioïng baûo laø dôøi tröôøng Chu Vaên An ôû ñöôøng Traàn Bình Troïng veà hoïc ôû Traàn Luïc- Taân Ñònh maø ñöôïc lôøi nhieàu. Lôøi nhaát laø cua ñöôïc vaøi ba em khaù ñeïp. Noù ñeå vuoät maát coâ con gaùi moät cuï giaùm thò, xinh xaén vaø muõm móm nhö moät buùp beâ, vì coâ naøy thöông moät thaèng baïn hoïc lôùp keá beân.  May maén laø noù cuõng xong ñöôïc caùi tuù taøi moät. Thænh thoaûng oâng vaãn laïi chôi nhaø Hoaøng vaø gaëp Haèng.  Baø meï raát möïc quí oâng. Naêm oâng hoïc thi tuù taøi hai thì coâ beù môùi leân ñeä nguõ, nhöng nhan saéc cuûa naøng ñaõ ñuû ñeå chieàu chieàu raát nhieàu chaøng trai löôïn Solex, Mobylette, hoaëc Vespa ngang nhaø.
 OÂng baàn thaàn nhôù ñeán coâ em thaèng baïn, ñeïp thaät ñeïp aáy.  Ñaõ coù laàn Hoaøng daïm yù oâng:'' Maøy coù chòu con em tao khoâng, tao raùp laïi cho?''
Nhöng oâng ñaõ nhuøng nhaèng khoâng döùt khoaùt. Coù laàn chaïm nheï phaûi vai Haèng oâng thaáy cheánh choaùng.  Veà ñeán nhaø oâng coøn thaáy caëp maét ñen troøn nhö coù ñuoâi ñang doõi theo oâng vaø caëp maù haây haây maøu hoàng ñaøo nhö muoán duïi vaøo löng oâng. Nhöng naêm aáy oâng ñang gaïo thi tuù taøi, vaø meï oâng khoâng muoán oâng ñeán nhaø Hoaøng thöôøng. Nhöõng naêm sau naøy oâng ít coù dòp gaëp laïi anh em Hoaøng. OÂng vaãn ngôø ngôï coù gì ñoù khoâng oån sau moät nhan saéc nhö theá.  Roài ñöôøng ñôøi moãi ngöôøi moãi ngaû: Hoaøng vaøo Thuû Ñöùc. OÂng ra ñi daïy.
 OÂng ñaõ ñi daïy, roài bò ñoäng vieân ñi nhieàu nôi tröôùc khi trôû laïi Saøigoøn vaøo naêm 1969. Ñaõ coù laàn oâng thaáy Huyeàn ngoài sau Vespa oâm eo eách moät thanh nieân toùc tai chaûi chuoát, khuoân maët ñeïp nhö taøi töû Toshiro Mifune. Anh chaøng coù daùng daáp cuûa moät tay chôi. OÂng nhaän ra ngay veû ñeïp saéc saûo cuûa naøng, vaø thaân hình ñaõ laø thaân hình boác löûa cuûa moät phuï nöõ  gôïi caûm.
 OÂng quay sang hoûi chuù em:
 -Choàng chò aáy ngöôøi mình ?
 -Ngöôøi Vieät mình. Nhöng chò cho bieát ñaây laø ngöôøi choàng thöù ba. Khoâng thaáy chò noùi gì veà hai ngöôøi kia. Hoï coù hai ñöùa con chung. Cuoäc soáng keå laø oån. Choàng laøm keá toaùn cho moät beänh vieän, vôï laøm haõng duïng cuï y khoa. Em coù cho chò aáy bieát laø thaùng naøy anh qua chôi vôùi gia ñình em vaøi ngaøy. Chò aáy coù daën laø theá naøo cuõng phaûi ñöa anh laïi chôi vôùi gia ñình chò aáy. Coøn oâng baø cuï hieän ñeàu coøn soáng, ôû Cali. vôùi thaèng uùt.

                     
 
 Xe chaïy qua bieân giôùi cuûa bang New York, vaøo Pennsylvania. Caây baét ñaàu xanh. Vaøo ñaàu thaùng naêm caùc loaïi caây nhö taùo, maän, ñaøo ñaõ baét ñaàu troå hoa. Chæ trong voøng tuaàn leã, hoa ñaõ chi chít treân caønh.  Thieân nhieân Baéc Myõ vaøo thôøi kyø naøy ñeïp laï luøng, heät nhö nhöõng thieáu nöõ da traéng xöù naøy ñoät nhieân röïc rôõ vaøo tuoåi daäy thì.  Bao nhieâu nhöïa soáng tích laïi vaøo muøa ñoâng chôït buøng ra, voäi vaøng.  Toaøn hoa laø hoa.  Hoa maøu traéng xen laãn hoa maøu hoàng nhaït.   Caøng vaøo saâu höôùng ñoâng, xe chaïy caøng nhieàu.  Hai beân ñöôøng caûnh thaät ñeïp. Nhöõng ñoài caây xanh, vaø thænh thoaûng nhöõng laøng nhoû vôùi nhöõng caên nhaø chaúng khaùc laém nhöõng caên nhaø ôû nhöõng thaønh phoá maø oâng chaïy qua.  Tôùi Harrisburg, xe vaøo 83 vaø xuoâi nam, ñeán York roài qua Reading.  Caûnh ñeïp nhöng xe chaïy nhö baét cöôùp.
Chuù em quay qua noùi vôùi oâng:
 - Khoaûng nöûa tieáng nöõa laø veà tôùi nhaø.  Ñi ngang nhaø chò Phuù em seõ chæ cho anh. Chuùng em cuõng hay gheù thaêm chò töø khi doïn veà thaønh phoá naøy.
 Baø Phuù laø chò hoï cuûa oâng. Baø noåi tieáng laø ngöôøi nhieàu tham voïng trong hoï. Thôøi thieáu nöõ, baø laø ngöôøi coù nhan saéc. Baø xuaát thaân töø tröôøng Sainte Marie ngoaøi Haø-Noäi. Baø nuoâi moäng ngay töø nhoû laáy choàng quyeàn theá.  Choàng baø tröôùc 75 laøm lôùn trong quaân ñoäi. Sau 75, oâng keït laïi cuøng vôùi maáy ñöùa con. Baø vaø hai ñöùa  lôùn  thoaùt ñi ñöôïc vaøo nhöõng ngaøy cuoái cuøng cuûa thaùng tö. OÂng ñaõ bò ñi tuø hôn möôøi naêm. Nhöõng ñöùa con keït laïi qua tröôùc oâng vaøi naêm. OÂng môùi qua sau naøy. OÂng vaø ñaùm con keùo nhau veà Texas. Coù moät ñöùa theo gia ñình vôï baûo laõnh ñeán Montreùal . Coøn baø, vaøi naêm sau khi deán Myõ, baø caàn moät ngöôøi ñaøn oâng coù theå giuùp baø trong nhöõng chuyeän vaët ôû nhaø cuõng nhö trong vieäc di chuyeån vaøo muøa ñoâng gay gaét. Hieän giôø baø soáng vôùi ngöôøi ñaøn oâng aáy nhö hai nguôøi baïn giaø caàn ñeán söï nöông töïa cuûa nhau.
 OÂng bieát  nhöõng soùng gioù cuûa gia ñình naøy qua lôøi keå cuûa nhöõng ñöùa chaùu hoï.  Nhöng maø, ngay töø nhöõng ngaøy xa xöa, moãi laàn thaáy caùch cö xöû cuûa oâng anh reå hoï ñoái vôùi hoï haøng cuõng nhö lôøi aên tieáng noùi cuûa baø chò hoï ñoái vôùi keû aên, ngöôøi laøm; nhöõng bình phaåm, mieät thò cuûa baø ñoái vôùi nhöõng ngöôøi khoâng may phaûi laøm nhöõng ngheà maø xaõ hoäi Vieät Nam xöa coi laø thaáp heøn, oâng thaáy daáy leân trong oâng noãi baát bình.  Naøo ai bieát ñöôïc ngaøy sau?! 
 Xe chaïy daàn vaøo khu trung taâm thaønh phoá. Nhöõng caên nhaø xöa cuõ hình nhö ít ñöôïc chaêm soùc.  Nhöõng townhouse san saùt nhau, cuõ kyõ, buoàn naûn. Xe qua vaøi ngaõ tö. Goùc naøo cuõng moät tieäm taïp hoaù. Ñaõ 6 giôø chieàu, nhöng trôøi coøn naéng.  Hai beân ñöôøng nhöõng gaõ thanh nhieân nhôø nhôø vöøa ñi, vöøa nhuùn nhaûy, toùc tai nhö ngöôøi tieàn söû. Coù gaõ ngoài beät beân goùc tieäm, tay caàm chai coù boïc giaáy daàu beân ngoaøi. OÂng ñoaùn chöøng laø röôïu. Ñaây ñoù nhöõng coâ gaùi aùo thun hôû ruùn, vai traàn ñi beân caïnh nhöõng teân ñaøn oâng löø ñöø.
 -Ñoù! Nhaø chò Phuù ñoù anh. Caên nhaø beân caïnh caên coù ñeå baûng baùn ñoù anh. Thong thaû roài anh em mình seõ laïi thaêm chò . Chò aáy gaëp anh chaéc möøng laém. 

         

 OÂng xuoáng xe tröôùc caên nhaø cuûa vôï choàng baø Haèng. Nhaø naèm trong khu trung löu cuûa daân thaønh phoá.  Moät caên nhaø vöøa phaûi, kieán truùc khoâng coù gì ñaëc bieät, nhöng vöôøn quanh nhaø thaät lôùn, coù deã baèng saùu, baûy laàn nhöõng vöôøn nhaø beân. OÂng coøn ñang maûi ngaém vöôøn thì coù tieáng nguôøi möøng rôõ tröôùc cöûa nhaø:
 - Anh Chaâu! chò vaø caùc chaùu ñaâu?  Sao khoâng ñöa chò vaø caùc chaùu qua chôi? Troâng anh cuõng chaúng khaùc xöa bao nhieâu.  Hoâm tröôùc nghe chuù Truùc ñi Canada thaêm gia ñình anh, em coù gôûi lôøi hoûi thaêm, mong coù dòp gaëp laïi anh ôû ñaây. Thaät em khoâng ngôø. Môùi ñaáy maø ñaõ 30 naêm roài. Anh coù thaáy em taøn taï ñi nhieàu khoâng?
 -Nhaø toâi coøn phaûi oâm maáy thaèng chaùu ngoaïi. Coøn caùc chaùu khaùc baän ñi laøm, luùc naøy chöa laáy heø ñöôïc. Coù leõ phaûi vaøi ba naêm nöõa ñi chôi ñaâu môùi ñi chung ñöôïc coâ aï.
 OÂng traùnh traû lôøi caâu hoûi cuûa baø Haèng veà dung nhan cuûa baø. 
Moïi ngöôøi böôùc vaøo nhaø. Phoøng khaùch khaù roäng. Ñoà ñaïc loaïi sang nhöng böøa boän. Baø Haèng noùi chöõa:
 -Môøi anh vaø coâ chuù Truùc ngoài chôi. May laø ngaøy cuoái tuaàn coøn thôû ñöôïc moät tí.  Xaáu hoå quaù, nhöng xin anh vaø coâ chuù mieãn chaáp cho; nhaø böøa boän, ñuû thöù tích töø ngaøy naøy qua ngaøy khaùc maø khoâng sao doïn deïp ñöôïc. Moät chaùu môùi taùch ra ôû rieâng töø vaøi thaùng nay, coøn chaùu gaùi cuoái tuaàn ñi chôi vôùi boà. 
 -OÂng xaõ ñaâu?
 -OÂng aáy tuaàn naøy phaûi laøm theâm vaøo cuoái tuaàn, coù leõ treã laém môùi veà tôùi nhaø.
 -Cuoái tuaàn maø cuõng ñi laøm sao?
 -Vaâng, töø maáy thaùng nay cöù hai tuaàn anh aáy laïi phaûi laøm theâm giôø moät laàn.
 OÂng nhìn baø Haèng vaø boãng nhieân thaáy aùi ngaïi: nhöõng neáp nhaên haèn roõ treân traùn, treân da maët. Nhöõng cuïc thòt hai beân goø maù loä roõ. Vaø hai khoeù moâi treä xuoáng. Ñoâi maét baø khoâng coøn caùi nhanh nheïn, tinh nghòch, môøi moïc nhö daïo naøo. Caùi meät moûi ñaõ ñoïng vaøo trong hai tuùi naèm döôùi maét, vaø caùi noïng döôùi caèm.
 -Coâ vaãn ñi laøm?
 -Vaâng, phaûi ñi laøm chöù anh, neáu khoâng laáy gì soáng haû anh.  Laïi coøn con beù, naêm tôùi neáu noù xuoáng Washington hoïc, mình cuõng laïi phaûi goùp chuùt ít cho noù.  Ngaøy mai em coøn ñöôïc nghæ vaø oâng xaõ cuõng coù nhaø, môøi anh vaø anh chò Truùc ñi buffet vôùi tuïi em. Anh thaáy ñaáy, nhaø cöûa , beáp nuùc beà boän nhö theá naøy, vaø thôøi giôø ai cuõng eo heïp.
-Caùm ôn coâ nhieàu. Gaëp nhau theá naøy laø möøng laém roài, khoûi baøy veõ chi cho meät. Vaû laïi, ngaøy mai toâi coù heïn qua nhaø baø chò hoï ôû caùch ñaây khoaûng möôøi laêm phuùt.  Chuù  Truùc ñaây ñaõ heïn vôùi baø aáy töø chieàu hoâm qua. Ngaøy kia toâi chaïy qua New Haven thaêm moät ngöôøi baïn, roài töø ñoù veà laïi Toronto.
-Theá thì ñeå em söûa soaïn baùnh mì queát toâm ñeå anh vaø coâ chuù Truùc duøng chôi. Em ñaõ laøm saün ñeå trong tuû laïnh, chæ ñem ra nöôùng laø xong.
 OÂng nhìn baø Haèng:
 -Chöøng naøo coâ chuù nghæ höu?
 -Tuïi em coøn caû chín, möôøi naêm nöõa môùi veà höu ñöôïc. Neáu coù veà höu non cuõng phaûi ñeán 60, nghiaõ laø coøn phaûi caøy tieáp 5 naêm nöõa. Ñuoái laém roài nhöng vaãn phaûi leát. Em chæ mong laø luùc veà höu non coøn ñuû söùc ñeå döôõng giaø. OÂng choàng em môùi bò stroke hoài cuoái naêm ngoaùi.
 -Theá thì noùi chuù aáy nghæ ñi. Treân 50 roài, kieám vieäc chi laøm part-time cho ñôõ cöïc xaùc.
 -Cuõng muoán laém ñoù anh, nhöng khoâng ngöng ñöôïc. Nhaø chöa traû xong, vaø xe khoâng coù khoâng ñöôïc anh aï. Maø naøo em coøn muoán bay nhaûy gì ñaâu?  Hai laàn ñoå vôõ ôû VN, qua ñaây maáy naêm ñaàu, em cuõng coù gaëp moät vaøi ngöôøi tröôùc kia bieát em, khi coøn ôû VN, vaø cuõng ñeo ñuoåi em, nhöng roài cuõng chæ laø beøo boït. Xöù naøy khoù ai coù theå nuoâi noåi ai, tröø khi hoï laø daân ngon laønh saün töø vaøi theá heä. Daân mình qua ñaây, caøng vua chuùa, quan quyeàn, caøng theâ thaûm. Em cuõng ñaõ  thöû moät vaøi ngheà, nhöng khoâng thích öùng ñöôïc. Nay thì em chaáp nhaän laøm ôû haõng laøm duïng cuï y khoa naøy, löông laäu soáng ñöôïc, benefits khaù, nhöng caøng ngaøy noù caøng haønh mình veà thôøi gian, veà söùc löïc.  Töø maáy naêm nay, em laøm gaàn nhö khoâng coù ngaøy nghæ, tröø moãi naêm laáy heø vaøi tuaàn. Nhöng nghæ heø maø chaúng khaùc chaïy giaëc, cuõng voäi voäi, vaøng vaøng. Hình nhö moãi  ngöôøi mang saün caùi nghieäp trong ngöôøi ñoù anh. Thôøi coøn treû, anh bieát ñaáy, bao nhieâu ngöôøi theo em, vaø em chaúng phaûi ñoäng tôùi moùng tay.  Boá meï cöng chieàu raát möïc. Ñeán Baéc Myõ naøy theâ thaûm quaù! Nhöng may laø sôùm thoaùt ñöôïc boïn coäng saûn. Em coù nghe nhöõng ngöôøì qua sau keå laïi veà nhöõng cay ñaéng, khoå sôû khi hoï coøn keït laïi sau 75 vaø nhöõng noãi  thoáng khoå nguùt trôøi treân ñöôøng vuôït bieån.
 -...
  Baø Haèng noùi moät hôi nhö muoán giaõi baøy nhöõng uaån öùc töø nhieàu naêm:
 -Ngaøy xöa, luùc anh hay laïi nhaø chôi vôùi anh Hoaøng, meï em cöù noùi laø anh hoïc haønh ñaøng hoaøng, tính tình hieàn laønh, töông lai roài ra seõ khaù. Nhöng naêm anh thi xong phaàn hai, roài anh Hoaøng ñi lính, anh khoâng laïi nhaø chôi thöôøng nöõa.  Naêm ñeä nhò em yeâu moät ngöôøi trong soá nhöõng nguôøi theo em vaøo daïo aáy. Haén ôû haûi quaân, ñeïp trai,nhöng sau em môùi bieát  haén meøo chuoät quaù.  Em lieàn boû haén, chaáp nhaän lôøi caàu hoân cuûa con moät gia ñình laøm xuaát nhaäp caûng lôùn.  Tuïi em coù moät ñöùa con.  Chaùu maát vì söng phoåi.  Sau vì tính tình xung khaéc, cuoái cuøng chuùng em chia tay. Hai naêm sau, em laáy choàng laàn thöù hai. Anh aáy laøm cho moät ngaân haøng lôùn cuûa Myõ ôû Saøigoøn vaøo luùc ñoù, nhöng roài cuoäc hoân nhaân cuõng thaát baïi. Anh aáy ghen quaù, vaø gia ñình anh chò em anh aáy laïi quaù khaét khe. Roài 1975 aøo tôùi. Gia ñình em töù taùn caû. Anh Hoaøng em maát tích vaøo nhöõng ngaøy cuoái thaùng ba ôû vuøng BMT. Boá Meï em keït laïi VN. Em  nhôø moät con baïn coù thaèng choàng Myõ giuùp thoaùt ñöôïc vaøo Toaø Ñaïi Söù Myõ vaøo ngaøy 28.04.
 Ñeán Myõ, em ñaõ vaát vaû nhieàu nhöõng naêm ñaàu. Coù luùc em nghó ñeán töï töû. Chaúng gì em cuõng ñaõ töøng laø ngöôøi ñöôïc nhieàu ngöôøi theo ñuoåi. Em chöa heà phaûi laøm vieäc cöïc khoå. Vaø nhöõng nguôøi em laáy laøm choàng cuõng laø nhöõng nguôøi chaúng keùm caïnh gì ôû xöù mình. Nhöng maø, ñaët chaân ñeán Myõ, moïi chuyeän haàu nhö ñaûo loän. Maø em, em khoâng theå baùn mình ñi ñöôïc!
Daãu sao, em cuõng con nhaø! Luùc em xuoáng tinh thaàn ñeán cuøng cöïc thì gaëp oâng choàng em ñaây. Hieàn laønh, nhaãn naïi, nhöng phaûi caùi hôi gaøn. Luùc aáy, anh aáy ñaõ laøm cho beänh vieän gaàn nhaø hieän nay. Sau khi em ñöôïc cöùu thoaùt, anh aáy hoûi laáy em. Em laáy anh aáy cho xong. Vaäy maø cuõng ñaõ soáng ñöôïc vôùi nhau töø 1980 tôùi giôø ñoù anh. Baây giôø thì em an phaän vôùi cuoäc soáng hieän taïi. Con caùi chuùng noù lôùn roài chuùng noù coù cuoäc ñôøi cuûa chuùng noù.  Nhöng nhieàu luùc buoàn laém anh aï! Hình nhö em vaãn chöa ñöôïc soáng cuoäc ñôøi thaät cuûa mình.
 OÂng ngoû lôøi an uûi:
 -Ñöøng buoàn chi nhieàu cho meät ngöôøi coâ aï. Coâ coù nhaø, coù cöûa theá naøy laø hôn nhieàu ngöôøi laém roài.  OÂng xaõ laïi ngheà nghieäp ñaøng hoaøng. Vaø caùc chaùu cuõng ñaõ lôùn roài. Giôø chæ lo giöõ gìn söùc khoeû ñeå luùc höu coøn coù theå höôûng chuùt tuoåi giaø. Coâ ñöøng töôûng laø chuùng toâi sung söôùng. Qua ñeán ñaây, lôùp ngöôøi nhö chuùng toâi keå nhö ñaõ 'xong' roài; khoù loøng loäi ngöôïc doøng ñöôïc.  Ñöôïc caùi may laø caùc chaùu cuõng ñaõ lôùn, ñaõ töï lo thaân ñöôïc phaàn naøo, neân mình cuõng caûm thaáy ít böùt röùt, lo laéng hôn nhöõng naêm tröôùc, nhaát laø khi coøn keït ôû Vieät Nam. Chaéc coâ cuõng bieát laø toâi soáng khaù ñôn giaûn, gaàn nhö khoâng coù nhu caàu, nhôø vaäy maø cuõng ít bò doøng thaùc vaät chaát xöù naøy cuoán ñi.
 -Caùm ôn anh. Maáy naêm gaàn ñaây em cuõng nghó nhö anh. Chaïy ñua cho baèng ngöôøi ôû xöù naøy thì coù ngaøy ñöùt hôi maø cheát .  Tröôùc khi laøm keá toaùn cho beänh vieän, oâng choàng em ñaõ laøm baûo hieåm, roài baùn nhaø, nhöng kham khoâng noåi.  Vaäy maø naêm ngoaùi cuõng bò moät traän stroke, töôûng laø xong roài! Tuïi em cuõng muoán baùn caùi nhaø ñi, nhöng coøn tieác reû.  Maø ôû thì chæ nguû coù vaøi tieáng ñoàng hoà moãi toái.  Doïn deïp nhaø cöûa cuõng khoâng coøn thôøi gian nöõa!!!
 -Coâ khoâng xin laøm bôùt thôøi gian ñi ñöôïc aø?
 -Mình coù tuoåi roài. Neáu xin bôùt giôø thì theá naøo tuïi noù cuõng kieám chuyeän ñuoåi mình ñi ñeå kieám ngöôøi khaùc. Noùi thaät vôùi anh, maáy naêm ñaàu khi môùi qua phaûi thueâ apt. ôû gaàn boïn nhoï, em muoán hoaù khuøng. Toái ngaøy chuùng môû nhaïc, chuùng ñi ñöùng raàn raàn, chuùng la, chuùng heùt. Nhöõng ñöùa chôi thuoác phieän thì coøn taøn teä gaáp boäi! ÔÛ ñaây daân aên welfare chieám khoaûng 30 phaàn traêm daân soá thoâi, maø anh thaáy ñaáy, ra khoûi khu vöïc naøy moät chuùt laø ñaõ ñuû thaáy meät. Treân Phila. Chuùng noù loån nhoån ñaày ñöôøng. Thaønh thöû cöïc thì cöïc, tuïi em vaãn raùn ñi caày. Nhöng ñeán luùc naøy thì quaû thaät laø nhieàu ngaøy thaáy ñuoái söùc thaät söï. Mình gioáng nhö con traâu giaø leát treân ruoäng nöôùc vaäy.
 OÂng caén moät mieáng baùnh. Vò buøi cuûa toâm chieân bô khoâng laøm tan noãi ngaäm nguøi ôû ñaâu uøn uøn luøa tôùi. Luõ chuùng ta! Luõ chuùng ta!! Coù phaûi taát caû chuùng ta sinh ra ñaõ laàm choán, laàm thôøi?!
       

       
 
 Nhaø baø Phuù laø moät caên townhouse nhoû naèm ôû khu nhieàu di daân Puerto Rico vaø da maøu.  Phoøng khaùch toái, trang hoaøng saëc sôõ. OÂng coù caûm töôûng ngoài trong moät am ñoàng boùng. Caùi hình aûnh cuûa moät meänh phuï uy quyeàn vaøo nhöõng naêm 1970 ñaõ nhoaø haún. Baø nhìn oâng:
 -Chuù keït laïi Vieät Nam möôøi maáy naêm maø cuõng chaúng ñoåi khaùc bao nhieâu. Chuù coù bò ñi hoïc taäp laâu khoâng?
 -Giaø ñi nhieàu ñoù chò. Em cuõng coù bò ñi hoïc taäp nhöng laø só quan caáp uùy giaûi nguõ neân chæ bò ít ngaøy.
 -Trong gia ñình maáy anh, em toâi bieát, gia ñình coâ chuù vaäy maø ñôõ hôn caû. Qua ñaây treã, maø laïi oån ñònh hôn nhieàu gia ñình qua tröôùc.
 -Caùm ôn chò. Beà ngoaøi thì vaäy, coøn beà trong cuõng khoù noùi laém chò ôi.
 -Gì thì gì toâi bieát chaéc chaén laø gia ñình coâ chuù khaù hôn toâi nhieàu laém roài. Toâi chaúng coøn gì caû. Choàng con chaúng ra gì .
 Baø Phuù boãng nhieân baät khoùc töùc töôûi:
 -Caùi doøng cha, con nhaø noù khoán naïn quaù. Luùc ôû ngoaøi Trung, haén heát theo con naøy ,laïi ñeo con khaùc. Toâi ñaõ bieát töø ngaøy xöa roài, nhöng bao nhieâu laàn, chöùng naøo vaãn taät aáy. Keït laïi Vieät Nam cuõng vì maáy con ñieám thoái ñoù. Qua ñaây nhöõng naêm ñaàu, neáu chuù gaëp toâi chuù khoâng nhaän ra ñaâu. Phaàn naøo choàng, con coøn keït laïi Vieät nam, phaàn naøo con qua ñeán ñaây, khoâng bieát thöông meï tuoåi ñaõ lôùn, chæ mong soáng gaàn con, maø thaèng con lôùn thì cuõng khoâng khaùc gì cha noù, nay theo con naøy, mai theo con khaùc. Nghó tôùi laø muoán phaùt ñieân chuù aï. Ñeán luùc noù eâm eâm ñöôïc moät chuùt, chòu laáy vôï thì noù boû meï noù moät thaân moät mình ôû laïi vuøng naøy. Noù theo gia ñình vôï noù qua Texas laøm aên.  Toâi noùi caùch naøo noù cuõng khoâng nghe chuù aï.  Hình nhö toâi soáng laø ñeå traû nôï cha con nhaø noù. Ñöùa con gaùi laáy choàng roài cuõng qua tieåu bang khaùc. Toâi moät thaân moät mình, neáu khoâng tin vaøo Ñaáng Beà Treân thì chaéc toâi ñaõ chaúng coøn soáng ñeán ngaøy nay. Ñuoái quaù, toâi phaûi keâu theâm ngöôøi veà chia bôùt moät phoøng ôû caên nhaø naøy ñaây, vöøa nhôø ngöôøi ta ñôõ ñaàn cho mình trong coâng vieäc nhaø, vöøa giuùp ñöa ñi laøm, chôï buùa. Toâi ñaõ chòu cöïc, chòu khoå ñi laøm, ñi hoïc, gom goùp tieàn baïc gôûi veà Vieät Nam nuoâi ñaùm con coøn keït laïi cuõng nhö nuoâi haén, vaäy maø qua tôùi ñaây, luõ con vaø caû haén nöõa cuõng vong ôn, boäi nghiaõ, taøn nhaãn boû laïi toâi bô vô moät mình.  Baây giôø thì toâi chæ coøn troâng caäy vaøo caùi oâng chia phoøng vôùi toâi. OÂng naøy hoïc haønh khoâng baèng haén, xöa chæ laø daân buoân thöôøng  nhöng ñöôïc caùi chòu khoù, sai baûo ñöôïc...
 OÂng nhôù ñeán gaõ anh reå hoï ñaõ coù moät thôøi möûa ra khoùi ôû moät vaøi tænh mieàn Trung. Gaõ anh hoï naøy laøm lôùn nhöng tò naïnh töøng chuùt vôùi anh em, hoï haøng nhaø vôï.  Hình nhö oâng ta khoâng muoán baát cöù ai beân hoï nhaø vôï hoïc haønh hay coù chöùc töôùc gì khaù hôn oâng ta ñöôïc. Ngaøy oâng ta rôøi phi tröôøng Taân Sôn Nhaát ñoaøn tuï theo dieän H.O. oâng coøn thaáy coâ nhaân tình môùi cuûa oâng ta, tuoåi chæ baèng ñöùa con lôùn ñi keø keø beân caïnh. Haén chaúng phaûi laø noøi tình, maø laø caùi gioáng gì aáy, oâng vaãn noùi ñuøa vôùi maáy nguôøi trong hoï. Vaø nhö vaäy, ñaõ moät thôøi, coù nhöõng ñöùa con hoang cuûa daân toäc ñaõ treøo leân tôùi choùp ñænh cuûa quyeàn löïc ôû moät mieàn. Nhöng,hình nhö  taát caû nhöõng ñöùa con aáy, cuõng nhö nhöõng ñöùa con khoán khoå khaùc cuûa daân toäc baát haïnh naøy, khi löu vong ra ngoaøi, ñaõ tan ra, tan ra nhö nhöõng buïi tuyeát giöõa khoâng gian hoang laïnh meânh moâng voâ cuøng cuûa Baéc Myõ!!
 OÂng coøn ñang lan man vôùi caùi yù nghó khoâng maáy laïc quan thì tieáng baø Phuù loâi oâng trôû laïi :
 -Maáy naêm nay toâi cöù phaûi uoáng thuoác an thaàn. Tuaàn naøo cuõng ñi baùc só. Luùc naøy moïi chuyeän phoù thaùc cho Chuùa. Chuùa quan phoøng voâ cuøng. AÂu cuõng laø caùi soá mình phaûi chòu nhö vaäy. Beà Treân ñònh sao mình nhaän chòu laøm vaäy. Mình caøng daãy duïa bao nhieâu thì giaây troùi buoäc noù caøng xieát mình baáy nhieâu. Baây giôø thì toâi thaáy thanh thaûn laïi roài. Mình cuõng chaúng coøn bao nhieâu laâu nöõa. Chuù bieát khoâng? Naêm nay toâi ñaõ 72 roài. Thôøi gian troâi nhanh quaù! Toâi doïn mình haøng ngaøy!!
 Phaûi, thôøi gian troâi nhanh quaù! Môùi ngaøy naøo, oâng coøn thænh thoaûng thaáy coâ beù Haèng xinh ñeïp, em cuûa thaèng baïn ham vui, maø chæ vöøa vaøo ñoä tuoåi môùi lôùn ñaõ laøm khoâng bieát bao nhieâu thanh nieân phaûi raïo röïc.  Môùi ngaøy naøo ñaây thoâi oâng coøn thaáy baø Phuù khoan thai giöõa ñaùm tuøy tuøng. Cuõng môùi ngaøy naøo ñaây thoâi oâng coøn gaëp bieát bao ngöôøi ñeïp, nhöõng nguôøi maø moäng ñaàu ñôøi chaúng phaûi chæ laø moät maùi gia ñình nho nhoû. 
 OÂng coøn nhôù môùi vaøi ba tuaàn tröôùc oâng baát ngôø gaëp laïi moät baïn thaân  cuõ ôû Ottawa khi oâng ñeán thaønh phoá naøy thaêm thaèng con ñang theo hoïc taïi ñaây. OÂng ñaõ hoïc chung vôùi ngöôøi baïn naøy töø thuôû tieåu hoïc ôû moät thaønh phoá nhoû ngoaøi Baéc vaøo nhöõng naêm ñaàu thaäp nieân 50. Baïn ñöa oâng veà nhaø.  Baïn oâng thuoäc loaïi cao, traéng, ñi ñöùng chöõng chaïc  theo kieåu con nhaø quyeàn quí xöa. Vaø coâ vôï coù nhöõng neùt yeâu kieàu cuûa Lady Di. Hai vôï choàng laøm ñòa oác thaønh coâng.  Nhaø ñeïp, xe ñeïp, ngöôøi ñeïp, oâng ñaõ noùi ñuøa baïn oâng nhö vaäy. Vaäy maø coù ai ngôø thaèng baïn oâng ñaõ phaûi moå tim hôû ngöïc. Haén banh aùo töï nhieân cho oâng coi veát moå chaïy daøi töø phiaù döôùi xöông quai xanh xuoáng ñeán buïng. Haén cöôøi cöôøi chæ vaøo coâ vôï, noùi nhö theå coâ vôï laø nguyeân nhaân chính cuûa veát thöông chí töû nôi tim haén. Vaø oâng ñaõ khoâng theå naøo queân ñöôïc veû nhaãn naïi coù phaàn chòu ñöng cuûa nguôøi vôï baïn tröôùc thaùi ñoä nhö coù phaàn traùch moùc cuûa choàng mình. OÂng bieát laø ngöôøi ñaøn baø aáy raát möïc thöông choàng, nhöng qua tieáng thôû daøi maø ñoâi luùc oâng baét gaëp trong caâu chuyeän vôùi hai vôï choàng, vaø caû aùnh maét maø theo oâng coù söùc loâi cuoán, caùm doã nhieàu ngöôøi cuûa nguôøi phuï nöõ aáy, trong thoaùng giaây nhö söõng laïi, oâng thaáy nhö caû moät lôùp nhöõng hoàng nhan xöa ñaõ coät vaän meänh cuûa mình vaøo vôùi vaän meänh cuûa nhöõng thaân theá chìm noåi, treân moät ñaát nöôùc ñaày nhöõng troø chính trò phuø phieám.

Saàu Ñoâng